Tarım ve gıda ihracatında sürdürülebilirlik ve rekabet gücü tartışıldı

Türkiye, yıllık 72 milyar dolarlık tarımsal gayri safi milli hasıla ve 36 milyar doları aşan tarım ürünleri ihracatıyla dünyanın ilk 10 ülkesi arasında yer alırken, Avrupa’da tarımsal hasılada birinci sırada ve dünyanın gıda ambarı konumunda.

“Tarım ve Gıda İhracatında Gelecek Vizyonu Paneli”, Cumhurbaşkanlığı Tarım ve Gıda Politikaları Kurulu iş birliğiyle Ege İhracatçı Birlikleri Konferans Salonunda geniş bir katılımla gerçekleşti. Tarım ve gıda ihracatında güçlü yarınlar için ortak akıl oluşturuldu.

Cumhurbaşkanlığı Tarım ve Gıda Politikaları Kurulu Üyesi Prof. Dr. Aykut Gül, “Kurulumuz çözüm önerilerini doğrudan Cumhurbaşkanlığı'na sunma yetkisine sahip. Bu sayede sektör sorunları üst düzeyde ele alınacak. Tarım diplomasisi Türkiye'nin küresel entegrasyonu ve bölgesel güç olma hedefleri açısından kritik ve bu kapsamda çalışmalar yürütüyoruz. İklim değişikliği ve su yönetiminin tarım sektörü üzerindeki etkileri büyük. Su altyapısının geliştirilmesi ve verimliliğin artırılması, açlıkla mücadelede kilit rol oynayacak.” dedi.

Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkan Yardımcısı ve Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı Hayrettin Uçak, “Ülkemizde 2024 yılında 33 milyon tonu sebze, 28 milyon tonu meyve olmak üzere toplam 61 milyon ton meyve sebze üretimi gerçekleşmiştir. 2024 yılı ihracatımıza baktığımızda ise 4.2 milyon tonluk bir ihracatımızın gerçekleştiğini görüyoruz. Hasatta, depoda, markette yaşanan gıda kayıpları yüzünden ürettiğimiz ürünlerin %20’sini değerlendiremiyoruz. Bu sene öyle bir yıl yaşadık ki bence 2025 yılını iklim değişikliğinin etkisini ilk defa bu kadar derinden hissettiğimiz, bu süreçteki kilometre taşı yıllardan biri olarak hatırlayacağız. Gerekli önlemleri alırsak, yıllık 6 miyar dolar olan Yaş Meyve Sebze ve Mamulleri İhracatımızı 2030 yılında 10 milyar dolara çıkarabiliriz.” diye konuştu.

Ege İhracatçı Birlikleri Sürdürülebilirlik ve Organik Ürünler Koordinatörü, Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Mehmet Ali Işık, “Katma değerli üretim, sürdürülebilir tarım, iklim değişikliğine uyum, kalıntısız ve izlenebilir ürünler, yeni dönem ihracat vizyonumuzun temel taşlarıdır. Türkiye’nin tarım ürünleri ihracatında önemli başarılara imza attığını görüyoruz. Bu noktada sürdürülebilir üretim ve ihracat, gıda güvenliği ve kalite, gıda kayıpları, verimlilik gibi konular öncelikli çözüm alanlarımız olmalıdır. Bizler Ege İhracatçı Birlikleri olarak bu sürece aktif katkı sunmaya devam ediyoruz. İhracatta sürdürülebilir bir gelecek için; üretici, ihracatçı, kamu ve akademi arasında gerçek bir iş birliği kaçınılmazdır. Hedefimiz sadece ihracat rakamlarını artırmak değil; aynı zamanda ülkemizi güvenilir tedarikçi, marka ülke, yeşil üretim lideri haline getirmektir.” diye konuştu.

Ege Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Muhammet Öztürk, “2025 yılında da sektörümüz zorluklara rağmen ihracatımızı 1 milyar doların üzerinde kapatacağımızı öngörüyoruz. 2025 Ocak- Ağustos Döneminde Ege Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri olarak 773 Milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdik. 10 yıl içinde ülkemizi sadece hammadde tedarikçisi değil, yenilikçi gıda ürünlerinin global merkezi haline getirmeyi hedefliyoruz. Buğday yerine un, makarna, bulgur; Soya veya Ayçiçek tohumu yerine yağ ve margarin; Bakliyat yerine paketlenmiş, markalı ürün; Şeker yerine bisküvi, çikolata, pastacılık ürünleri gibi ürünleri ihracatımızda yükseklere taşımalıyız.” dedi.

Ege Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçıları Birliği Başkanı Bedri Girit, “2025 yılının sonunda hedefimiz; 4,1 milyar dolara ulaşmak. Uzun vadede; 2028 Yılında 4,7 milyar dolar, 2040 yılında ise 10 milyar dolar ihracat hedefliyoruz. Alabalık, Türk somonu, levrek ve çipura ihracatında dünya lideridir. Dünyada ilk 10 süt üreticisi arasında yer almaktadır. Tavuk etinde entegre üretim tesislerimiz sayesinde dünyada en çok kanatlı üretimi yapan ilk 10 ülke arasındadır. Çam balı üretiminde dünya lideridir. İlk 10 yumurta üreticisi, ilk 5 yumurta ihracatçısı ülkesinden biri haline gelmiştir.” diye konuştu.

İl Tarım ve Orman Müdürü Mustafa Şahin, “İzmir, Türkiye'nin tarım üretiminde ve ihracatında önemli bir rol oynuyor. Bakanlığımız daha verimli ve düşük su tüketimli ürünlere geçilmesi yönünde çalışmalar yürütüyor. Artık üretim kararları su kaynaklarının göz önünde bulundurularak alınacak.  İklim değişikliğine karşı sürdürülebilirlik ve çevre dostu üretim tarımsal ihracatta vazgeçilmez kriterler arasına giriyor.” dedi.

Türkiye İhracatçılar Meclisi Tarım Kurulu ve Türk Tarımsal Diplomasi Grubu Başkanı Melisa Tokgöz Mutlu da Türkiye'de tarım ve hayvancılığın stratejik öneminin altını çizdi ve tarımın gelecek nesillere bir emanet olduğunu anlatarak, sürdürülebilirlik çerçevesinde hareket edilmesi gerektiğini söyledi.

Panel oturumlarında Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Rahmi Balsarı, Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Tıbbi Bitkiler Şube Şefi Doç. Dr. Ünal Karık, Tohum Sanayicileri ve Üreticileri Alt Birliği Genel Sekreteri Doç. Dr. Hamit Ayanoğlu, EÜ Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Behiç Tekin de Türk Tarım ve Gıda İhracatında Gelecek Vizyonuna ilişkin görüşlerini paylaştı.