Bayramların en sevilen ritüellerinden biri de sevdiklerimizi birleştiren göz alıcı sofralardır. Çeşit çeşit yemeklerin ve tatlıların olduğu bayram menüleri her yıl özenle hazırlanır. Kurban Bayramı’nda ise genellikle kırmızı et ağırlıklı yemekler tüketilir. Bu dönemde özellikle kalp-damar hastalıkları, yüksek kolesterol, diyabet, karaciğer yağlanması ve mide-bağırsak problemleri olanların et tüketiminde aşırıya kaçmamak konusunda dikkatli olması gerekir. Memorial Şişli Hastanesi Beslenme ve Diyet Bölümü’nden Uz. Dyt. N. Sinem Türkmen, Kurban Bayramı için sağlıklı beslenme önerilerinde bulundu.
Kurban eti oda sıcaklığında 12 saat dinlendirilmeli
Kurbanlık hayvan kesilirken, solunumun durmasıyla kaslardaki oksijen ve enerji tükendiği için kaslar gevşeyemez. Bu nedenle, kasların kasılı olmasından kaynaklı ‘Rigor Mortis’ adı verilen ölüm katılığı gerçekleşebilmektedir. Eğer kesilen kurban etleri, hemen buzluğa konursa, rigos mortis katılığı devam edecektir. Bu nedenle etleri tüketmeden veya saklamadan önce mutlaka 12 saat oda sıcaklığında dinlendirmek gerekmektedir. Rigos mortisin geçmesini beklemeden tüketilen etler hazımsızlık gibi mide-bağırsak problemleri yaratmaktadır.
Eti çok yüksek sıcaklıklarda ve uzun süre pişirmeyin
• Tava, ızgara veya buharda pişirme yöntemleri tercih edilmelidir.
• Kanserojen maddelerin oluşumunu azaltmak için, etler çok yüksek sıcaklıkta ve uzun süre pişirilmemelidir.
• Mangalda pişirme yapılacak ise; önce mikrodalgada ön pişirme uygulanmalı ve et suyu uzaklaştırıldıktan sonra ızgara işlemine geçilmelidir.
• Etlerin, antioksidan kapasitesi yüksek baharatlar (zerdeçal, zencefil, biberiye, karabiber vb.)sirke, limon suyu gibi C vitamininden zengin asitli sıvılar ile marinasyonu yapılarak ısıyla teması kesilmelidir. Marinasyona şeker içeriği yüksek maddeler ve yağ eklenmemelidir.
• Etin fazla pişmekten yanmış yerleri varsa, tüketilmeden önce mutlaka yanık kısımlar kesilip atılmalıdır.
• Etler buzdolabında +4 / +7derecede buzdolabında uygun ambalaj veya yağlı kâğıda sararak 2-3 gün, derin dondurucuda ise (-180C) en fazla 3-4 ay saklanmalıdır.
Bayramı kahvaltısı sebze ve meyve ağırlıklı yapılmalı
Kurban Bayramı’nda yemekler et ağırlıklı olmaktadır. Bayramda fazla et tüketiminden dolayı hayvansal gıdalardan gelen doymuş yağ ve kolesterol alımı yüksek olacağı için, sabah kahvaltısı ve ara öğünler sebze-meyve ağırlıklı olmalıdır. Örneğin güne süt ya da yoğurt ile hazırlanmış, meyveli bir kase yulafla başlamak kan şekerini dengeleyecek ve tok tutacaktır. Sonrasında akşam yemeğine kadar açlık çekilmemesi için mutlaka meyve ve çiğ kuruyemişler ile ara öğün yapılmalıdır. Böylece gün içerisinde daha rahat hissedilerek akşam yemeğinde et tüketiminde aşırıya kaçma isteği duyulmamaktadır.
Porsiyon kontrolüne dikkat edin ve lokmalarınızı iyice çiğneyin
Zengin bayram sofraları geleneğimizin bir parçasıdır fakat çeşit çeşit yemekler, tatlılar özellikle Kurban Bayramı’nda fazla kırmızı et tüketimi, kilo artışı ve kabızlık gibi mide- bağırsak problemlerine neden olabilmektedir. Bu nedenle tüm lezzetleri, küçük porsiyonlar halinde tüketmekte fayda vardır. Orta boy bir tabağın yarısı salata veya sebze yemeğinden oluşmalı, diğer yarısı ise et ve karbonhidrata ayrılmalıdır. Aksi takdirde gün boyu şişkinlik ve gaz problemleri yaşanabilir. Ayrıca, yemekler iyice çiğnenerek sindirim sistemine destek olunmalı, günde en az 2,5 lt su tüketimi ihmal edilmemelidir.
Tatlının yanında şekerli ve gazlı içecek tüketmeyin
Bayramlarda fazla tatlı tüketimi beslenme düzenini bozarak, aşırı şeker tüketimine bağlı olarak halsizlik, yorgunluk, kilo artışı yapabilir. Şeker tüketimini dengede tutmak için, ikram edilen yiyecekler; meyve suyu, şekerli gazoz veya limonata ile tüketilmemeli, ayran ya da sade maden suları tercih edilmelidir. Ayrıca, günde maksimum 1 porsiyon tatlı tüketmeli, sütlü tatlılar veya dondurma tercih edilmelidir.
Demir eksikliği yaşıyorsanız…
Kırmızı et, kaliteli ve emilim oranı yüksek bir demir kaynağıdır. Etlerin yanında C vitamini içeren kaynakların tüketimi ise demir emilimini hızlandırır. Bu nedenle etlerle birlikte bol limonlu, maydanozlu salata tüketmek anemisi olan bireyler için avantaj olacaktır.
Bağırsakları çalıştırıp kabızlığı önleyen karışım
Kurban Bayramı’nda sindirim problemleri yaşamamak için akşam yemeğinden sonra bu tarifi uygulayabilirsiniz.
Malzemeler :
• 1 kase probiyotik yoğurt veya 1 bardak kefir
• 1 tatlı kaşığı karnıyarık otu tozu
• 1 tatlı kaşığı öğütülmüş keten tohumu
• 3 adet kuru erik
Yapılışı :
Tüm malzemeleri homojen bir şekilde karıştırarak, bekletmeden tüketebilirsiniz.
